Chắc hẳn bạn đã ít nhiều nghe đến Marketing mix hay Marketing Mix 4Ps và 7Ps. Vậy bạn có biết nó là gì? Vì sao lại được phổ biến đến vậy hay chưa? Nếu chưa thì cùng chúng tôi đi tìm lời giải đáp trong bài viết sau đây.
Nội dung chính
Marketing Mix là gì ? Định nghĩa Marketing Mix
Marketing mix hiểu một cách đơn giản đó là việc bạn đặt chính xác một sản phẩm hay dịch vụ nào đó đúng chỗ, đúng thời điểm và mức giá phù hợp.
Điểm khó khăn nhất của nó chính là làm thế nào để áp dụng nhuần nhuyễn lý thuyết vào thực tiễn.
Marketing mix giúp xác định được các tùy chọn tiếp thị của công ty về giá cả, sản phẩm, khuyến mãi và địa điểm, từ đó cung cấp sản phẩm, dịch vụ đúng với nhu cầu của khách hàng.
Hiện nay, thuật ngữ Marketing mix được dùng nhiều và liên tục đổi mới để giải thích cho các công nghệ mới xuất hiện và các khía cạnh khác của tiếp thị để thay đổi thời gian.
Về cơ bản, mô hình marketing mix gồm 4 thành tố đối với sản phẩm hữu hình, 7 thành tố cho sản phẩm vô hình (dịch vụ), và cả thuyết 4Cs (vốn được xây dựng trong những năm 1990).
Marketing Mix 4P
Mô hình này chính thức được xây dựng vào năm 1960 bởi nhà kinh tế học E. Jerome McCarthy.
Ở thời điểm ấy, mô hình này khá nổi tiếng và được sử dụng cũng như giảng dạy trong các công ty, trường đại học, cao đẳng trên khắp thế giới. Một hình Marketing Mix 4P cũng chính là nền móng cho khái niệm Marketing Mix nói chung.
Product
Product hay sản phẩm chính là một yếu tố quan trọng trọng trong mô hình 4Ps. Sản phẩm được tạo nên là để làm hài lòng khách hàng, đáp ứng được nhu cầu của một nhóm đối tượng khách hàng cụ thể. Sản phẩm có thể là hữu hình hay vô hình thể hiện dưới dạng một dịch vụ.
Là nhà kinh doanh, bạn phải chắc chắn sản phẩm, dịch vụ mà mình cung cấp đáp ứng được chính xác nhu cầu của thị trường mục tiêu.
Và để làm được điều đó, trong quá trình phát triển sản phẩm bạn phải thường xuyên thực hiện các hoạt động nghiên cứu thị trường, có thể mỗi hoạt động gắn liền với từng giai đoạn cụ thể trong vòng đời của sản phẩm.
Vòng đời của một sản phẩm (product life – cycle) thì bao gồm giai đoạn hình thành (introduction), phát triển (growth), trưởng thành (maturity), và thoái trào (decline).
Việc xác định nhu cầu của khách hàng cũng khá quan trọng, nó giúp cân đối nguồn cung của sản phẩm ra thị trường, có những điều chỉnh phù hợp với thị hiếu của khách hàng.
Sau tất cả, mỗi một marketer cần phải tự hỏi chính mình cần làm gì để mình có thể cung cấp được sản phẩm đến thị trường tốt hơn so với đối thủ cạnh tranh còn lại. Và để làm được điều đó bạn cần phải gạch đầu dòng dưới đây:
- Khách hàng muốn gì từ sản phẩm, dịch vụ mà bạn cung cấp?
- Khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ của bạn như thế nào?
- Họ sẽ sử dụng chúng ở đâu?
- Tính năng gì trong sản phẩm của bạn có thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng?
- Có tính năng độc đáo gì mà bạn vô tình bỏ qua trong quá trình phát triển sản phẩm?
- Bạn vô tình tạo ra các tính năng thừa thãi, không cần thiết với khách hàng sử dụng sản phẩm?
- Tên sản phẩm, dịch vụ mà bạn muốn cung cấp là gì, liệu có bắt tai hay không?
- Kiểu dáng sản phẩm, dịch vụ mà bạn là gì, kích cỡ, màu sắc,…?
- So với các sản phẩm của đối thủ điều gì khiến sản phẩm của bạn có sự khác biệt?
- Hình thù cuối cùng của sản phẩm, dịch vụ mà bạn muốn cung cấp có dạng như thế nào?
Price
Ở đây, bạn cần phải xác định được một mức giá nào mà khách hàng cảm thấy hài lòng khi mở hầu bao trả tiền.
Nhìn chung, trong Marketing Mix giá đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nó cũng là yếu tố quyết định đến sự tồn tại của sản phẩm.
Việc điều chỉnh giá bán sẽ tạo nên tác động lớn cho chiến lược marketing của doanh nghiệp cũng như đến đường cung, cầu cho sản phẩm trên thị trường.
Đây rõ ràng là chiến lược vô cùng nhạy cảm. Giả sử, doanh nghiệp muốn cung cấp một sản phẩm mới toanh nhưng liệu có nên không khi bạn đặt một mức giá vô cùng cao cho sản phẩm ấy trong khi doanh nghiệp lại chưa có quá nhiều tiếng tăm trên thị trường?
Hãy nhớ rằng, giá bán chính là yếu tố tác động đến quan điểm của khách hàng về sản phẩm mà bạn cung cấp.
Giá rẻ sẽ giúp sản phẩm của bạn nổi bật hơn so với đối thủ cạnh tranh. Đồng thời, giá bán quá cao sẽ khiến các khách hàng bỏ qua những lợi ích mà sản phẩm của bạn có thể đem lại.
Vậy nên, bạn hãy nghiên cứu thật chính xác yếu tố giá thị trường và giá bán của các đối thủ để có xác định giá bán cho sản phẩm của mình thật phù hợp.
Khi xác định giá bán, marketer phải cân nhắc đến giá trị khách hàng nhận được từ một sản phẩm. Theo đó, nó sẽ có ba chiến lược bao gồm:
- Market penetration pricing (định giá thâm nhập).
- Market skimming pricing (định giá hớt váng).
- Neutral pricing (định giá trung lập).
Muốn lựa chọn được chiến lược định giá chính xác nhất bạn nên xác định:
- Bạn phải chi bao nhiêu tiền để sản xuất ra một sản phẩm?
- Giá trị mà bạn nhận được khi khách hàng dùng sản phẩm là gì?
- Nếu bạn giảm giá của sản phẩm thì liệu thị phần có tăng lên không?
- Giá bán mà bạn đang cung cấp có thể cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường không?
Place
Hệ thống phân phối đòi hỏi bạn phải cân nhắc đến việc xây dựng một hệ thống cung cấp sản phẩm, dịch vụ hợp lý, nó có thể giúp các khách hàng thuận tiện trong việc tiêu thụ và sử dụng.
Điều này cũng có nghĩa là bạn phải có một tầm hiểu biết sâu rộng về thị trường mà các doanh nghiệp bạn đang cung ứng sản phẩm.
Có như vậy mới giúp bạn khám phá được các đặc tính cần thiết để làm hài lòng các khách hàng ở trong thị trường đó.
Có rất nhiều chiến lược phân phối khác nhau bao gồm:
- Chiến lược phân phối rộng khắp (intensive).
- Chiến lược phân phối độc quyền (exclusive).
- Chiến lược phân phối chọn lọc (selective).
- Nhượng quyền (franchising).
Lúc này, bạn cần phải lưu tâm đến những vấn đề như sau:
- Khách hàng của bạn có thể tìm thấy sản phẩm ở đâu?
- Nơi nào khách hàng của bạn thường xuyên tới lưu để mua sắm?
- Bạn có thể tiếp cận với các kênh phân phối nào? Cách tiếp cận ra làm sao?
- Hệ thống phân phối của doanh nghiệp bạn khác với đối thủ ra sao?
- Bạn có cần hệ thống phân phối mạnh hay không?
- Bạn có cần bán sản phẩm của mình trên môi trường kinh doanh trực tuyến?
Promotion
Promotion tạm dịch là quảng bá, đây chính là một yếu tố có khả năng giúp cho doanh nghiệp có thể thúc đẩy được hoạt động brand positioning và sales. Promotion bao gồm những thành tố nhỏ cấu thành như:
- Tổ chức bán hàng (sales organization).
- Quan hệ công chúng (public relation).
- Quảng cáo (advertising).
- Tiếp thị (sales promotion).
Quảng cáo thường bao phủ các khía cạnh truyền thông, yêu cầu doanh nghiệp phải trả phí như quảng cáo trên trực tuyến, radio, báo in, internet,…
Hiện nay, quảng cáo đang dịch chuyển từ môi trường offline sang online (digital marketing).
Quan hệ công chúng hay còn gọi là PR, đây chính là phương thức truyền thông không trả phí, nó bao gồm những hoạt động như họp báo, triển lãm, tổ chức sự kiện,…
Truyền thông lan tỏa hay truyền miệng là một phương pháp truyền thông tiếp thị mới.
Đây là phương thức truyền thông tận dụng sự lan tỏa từ các đánh giá tích cực của khách hàng, sự truyền miệng của cá nhân để thúc đẩy hoạt động bán hàng của sản phẩm.
Trong bối cảnh Internet đóng vai trò quan trọng kết nối con người và xây dựng nhân sinh quan, truyền thông lan tỏa ngày càng được các doanh nghiệp chú trọng phát triển.
Hiện nay, càng có thêm nhiều doanh nghiệp sử dụng mạng xã hội và những phương thức trực tuyến khác để thúc đẩy hoạt động truyền thông và tiếp thị cho các sản phẩm mà họ cung cấp.
Muốn xây dựng được chiến lược truyền thông tốt bạn cần trả lời những câu hỏi sau:
- Làm cách nào để truyền tải được thông điệp đến khách hàng mục tiêu?
- Thời điểm nào thích hợp để marketing cho sản phẩm?
- Liệu bạn có tiếp cận khách hàng mục tiêu thông qua kênh truyền thông đại chúng như truyền hình, radio không?
- Sử dụng mạng xã hội có tốt cho hoạt động truyền thông và tiếp thị không?
- Chiến lược truyền thông của đối thủ là gì?
Điều quan trọng nhất là bạn phải tính toán các yếu tố như ngân sách, thông điệp truyền thông, đối tượng khách hàng mục tiêu để từ đó xác định được chiến lược truyền thông sao cho phù hợp nhất.
Marketing Mix 7P
Mô hình Marketing Mix 7P là một hình mở rộng của Marketing Mix 4Ps và được dành riêng cho việc cung cấp các dịch vụ vô hình.
Dưới đây là các thành phần Marketing Mix 7P đã bao gồm 4 thành phần của Marketing Mix 4Ps.
People
People hay con người chính là đối tượng khách hàng mục tiêu mà các doanh nghiệp hướng đến, đồng thời cũng là những người trực tiếp tham gia cung cấp dịch vụ trong doanh nghiệp.
Việc thực hiện các bài khảo sát thị trường là điều vô cùng quan trọng giúp bạn đánh giá được nhu cầu và thị hiệu quả khách hàng, thông qua đó có sự điều chỉnh sao cho phù hợp với dịch vụ cung ứng.
Các nhân viên trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng không kém. Bởi họ chính là người cung cấp dịch vụ đó đến khách hàng.
Vì vậy, bạn cần phải cân nhắc thật kỹ đến việc xét và tuyển dụng nhân viên cho các vị trí chẳng hạn như hỗ trợ khách hàng, chăm sóc khách hàng, copywriter, lập trình,…
Khi doanh nghiệp tìm được nhân viên tin tưởng vào chất lượng, dịch vụ mà họ cung cấp thì cũng có nghĩa là năng suất lao động sẽ được cải thiện tốt hơn.
Các nhân viên sẽ cố gắng hết sức mình vì mục tiêu chung của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, việc thường xuyên tổng hợp feedback từ các nhân viên và khách hàng cũng như truyền tải được mong muốn và khát vọng của bạn đến họ cũng là cách hay để thúc đẩy doanh nghiệp bạn phát triển.
Hãy nhớ rằng, hoạt động đối nội có thể đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo dựng lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp bạn với đối thủ trên thị trường.
Process
Process chính là quy trình, hệ thống giúp các doanh nghiệp có thể cung ứng được dịch vụ ra ngoài thị trường.
Bạn cũng cần phải đảm bảo rằng doanh nghiệp mà mình đã xây dựng một hệ thống, quy trình bài bản, từ đó giúp doanh nghiệp tiếp cận được khoản chi phí lớn trong việc cung cấp dịch vụ đến khách hàng.
Quy trình này có thể là quy trình phân phối sản phẩm, quy trình thanh toán, hệ thống xuất nhập kho hàng, quy trình logistic,…
Physical Evidence
Trong marketing dịch vụ, yếu tố môi trường vật chất chính là một khía cạnh mà bạn cần nhắc đến.
Môi trường vật chất ở đây có thể hiểu đơn giản chính là không gian gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi giữa người cung cấp dịch vụ với khách hàng, là nơi mà khách hàng sử dụng dịch vụ.
Nó có thể mang tính hữu hình như không gian nội thất của một quán cà phê, đồng phục nhân viên và có thể trừu tượng hơn nữa đó là thái độ tiếp khách của nhân viên, sự hỗ trợ chăm sóc khách hàng,…
Physical Evidence có thể sẽ mang đến lợi ích cạnh tranh lớn cho doanh nghiệp. Từ đó giúp họ nổi bật hơn trong mắt của khách hàng.
Lấy ví dụ, khi nhắc đến không gian cà phê hiện đại, thích hợp cho những hoạt động làm việc mọi người hay nhắc đến The Coffee House. Hay khi nhắc đến thái độ chăm sóc khách hàng chuẩn mực, ta nghĩ ngay đến Google.
Marketing Mix 4C
Marketing Mix 4C là một mô hình marketing được Robert F. Lauterborn xây dựng vào năm 1990. Nó chính là mô hình 4Ps đã qua tính chỉnh, do vậy mà khá giống với phiên bản mở rộng của mô hình Marketing Mix thay vì nằm ở trong mô hình đó. Các yếu tố của mô hình 4Cs bao gồm:
Cost
Theo Lauterborn, giá cả của một sản phẩm không chỉ được xác định trong quá trình mua hàng. Ông cũng đã mở rộng khái niệm price thành cost.
Đó chính là chi phí mà một khách hàng sẽ phải bỏ ra để sử dụng, vận hành và bảo hành sản phẩm. Những doanh nghiệp cần phải đưa ra mức giá bán hợp lý để mang lại giá trị khách hàng tương xứng.
Consumer Wants and Needs
Doanh nghiệp chỉ nên bán các sản phẩm đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Do vậy, họ cần phải nghiên cứu thật kỹ nhu cầu và thị hiếu của khách hàng.
Communication
Theo Lauterborn, khái niệm promotion có tính cưỡng ép, còn communication mang tính hợp tác hơn. Marketer cần phải có sự tương tác với các khách hàng của mình dựa trên nhu cầu và mong muốn của họ.
Convenience
Sản phẩm của doanh nghiệp phải luôn có sẵn với khách hàng. Marketer cần xác định chính xác kênh phân phối sản phẩm sao cho thuận lợi với khách hàng.
Marketing Mix 4E
Thế giới vẫn không ngừng thay đổi, khái niệm truyền thống như Marketing Mix cũng được kế thừa và thay đổi.
Hiện nay, chúng ta đang được tiếp cận với một khái niệm mới lạ, độc đáo nhưng cũng lấy nền móng từ những cơ sở vững chắc nhất đó chính là mô hình Marketing Mix 4Es do Brain Fetherstonhaugh, CEO của Tập đoàn Ogilvy One Worldwide nổi tiếng đưa ra. Diễn giải mô hình này như sau:
Từ Product đến Experience
Theo mô hình 4Ps truyền thống, marketer chỉ chú trọng đến sản phẩm và dịch vụ mà họ bán ra như mẫu mã bao bì, tính năng sản phẩm,…
Còn ngày nay, các nhà quản trị marketing đòi hỏi phải nghĩ rộng hơn, xa hơn đến toàn bộ trải nghiệm sử dụng sản phẩm, dịch vụ của khách hàng.
Từ Price đến Exchange
Có rất nhiều sản phẩm, dịch vụ được cung cấp miễn phí ở trên mạng Internet, việc xác định mức giá cho sản phẩm, dịch vụ ngày nay cũng phải thực sự khác biệt.
Những chiến lược định giá kiểu Freemium, hình thức miễn phí sử dụng dịch vụ trong khoảng giới hạn nhất định, tính phí các tính năng cao cấp, trở thành xu thế mới trên thị trường.
Câu chuyện này giờ đây không chỉ dừng lại ở mức định giá sản phẩm bao nhiêu để khách hàng thấy vừa lòng mà là xác định chiến thuật định giá làm thế nào để cả hai bên là khách hàng và nhà cung cấp đều cảm thấy hài lòng, được hưởng lợi.
Từ Place đến EveryPlace
Ở thời đại công nghệ 4.0, chúng ta không còn bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý nữa. Và việc giao thương hiện nay là không giới hạn, không khoảng cách.
Có rất nhiều giải pháp tiếp cận, phân phối sản phẩm, dịch vụ khác nhau như thông qua Website, mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin OTT,…
Từ Promotion đến Evangelism (sự truyền tải thông điệp)
Hiện nay, việc áp dụng chương trình khuyến mãi không là chưa đủ. Các khách hàng còn có nhiều phương thức khác nhau để tìm đến sản phẩm, dịch vụ. Họ sẽ không còn là “con lừa” mà ở đâu có giảm giá, tặng quà là họ nhào vô mua sắm điên cuồng như trước.
Doanh nghiệp với vai trò là người truyền đi thông điệp cận phải nhận biết đâu là phương thức quảng bá, truyền thông sản phẩm một cách hiệu quả, thu hút được sự chú ý của khách hàng.
Sản phẩm với nội dung marketing độc đáo trên nền tảng digital, sử dụng người có tầm ảnh hưởng (KOLs), tổ chức các hoạt động PR,…chính là một trong những giải pháp làm truyền thông được các marketer áp dụng nhiều nhất thời gian gần đây.
Dù bạn có áp dụng bất kỳ mô hình marketing mix nào, là 4Ps, 7Ps, 4Cs hay 4Es đi chăng nữa thì việc xây dựng kế hoạch marketing mix cũng rất quan trọng.
Nó là giải pháp giúp bạn cân đối được thu chi, nâng cao sự hài lòng của khách hàng và thúc đẩy sự nhận diện thương hiệu, tăng độ phủ sóng của sản phẩm, dịch vụ qua các kênh phân phối.
Không những vậy, nó cũng rất cần thiết trong việc quyết định tính sống còn cho xây dựng thương hiệu, rằng là nó sẽ phát triển lên một tầm cao mới hay chết yểu dưới các chiến lược sai lầm.
Mong rằng, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các mô hình marketing mix là gì và áp dụng nó sao cho hiệu quả. Chúc bạn thành công!
