Với nhu cầu sử dụng tiền ngày càng nhiều, dịch vụ vay tín chấp của các ngân hàng đang rất được quan tâm. Trong đó khái niệm về dư nợ là gì được nhiều người thắc mắc nhất. Nếu dư nợ quá hạn mà không trả sẽ để lại những hậu quả nào? Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về dư nợ và những cách thanh toán dư nợ để tránh lịch sử tín dụng xấu.
Nội dung chính
Khái niệm dư nợ là gì?
Có nhiều người đi vay, mở các loại thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ để giao dịch mà chẳng hề hiểu bản chất của thuật ngữ này.
Dư nợ trong tiếng Anh là Debit có nghĩa là nợ tín dụng. Dư nợ có thể phát sinh từ các giao dịch tín dụng tại các ngân hàng thương mại theo nhiều phương thức khác nhau. Nói một cách đơn giản, dư nợ chính là số tiền nợ của khách hàng (bên đi vay) với ngân hàng (bên cho vay) được định mức trước theo hợp đồng thỏa thuận. Số tiền mà bạn vay vốn có thể nhằm các mục đích như vay mua nhà, mua xe hay vay tín dụng, tín chấp,…
Lưu ý là khi đi vay vốn, chắc chắn dư nợ sẽ tăng dần theo thời gian. Tuy nhiên, số dư nợ sẽ giảm dần khi bạn thanh toán bằng hình thức trả góp theo tháng. Như vậy, khi đến kỳ hạn thanh toán, số dư nợ của bạn sẽ bằng 0.
Trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, dư nợ có thể đến từ nhiều khoản vay khác nhau. Điều này làm xuất hiện thêm khá nhiều khái niệm liên quan đến dư nợ. Bao gồm: dư nợ giảm dần, dư nợ cho vay, dư nợ ban đầu, doanh số cho vay, doanh số cho vay. Về bản chất, tất cả đều là khoản nợ mà người đi vay phải trả cho ngân hàng. Vậy hãy cùng tìm hiểu sự khác nhau giữa các loại dư nợ là gì nhé.
Dư nợ cho vay
Hay còn được gọi là dư nợ tín dụng. Đây là khoản tiền mà bạn nợ ngân hàng bắt đầu từ thời điểm ký hợp đồng vay vốn. Dư nợ cho vay được tính bằng tổng số tiền vay và tiền lãi trong suốt thời hạn vay.
Khoản tiền này sẽ được viết rõ trong hợp đồng vay vốn và có sự thỏa thuận giữa ngân hàng và người đi vay. Khi bạn vay vốn, thông tin sẽ được lưu trữ. Thế nên, nếu bạn không trả nợ đúng hạn thì lịch sử tín dụng sẽ bị cho là có nợ xấu và ít có cơ hội vay vốn lại.
Dư nợ giảm dần
Trên thực tế, dư nợ sẽ luôn giảm dần qua các thời kỳ trả nợ. Khái niệm dư nợ này thường được dùng để thể hiện cách tính lãi đối với các khoản vay trả góp. Lãi tính trên dư nợ giảm dần là lãi suất được tính bằng cách lấy số tiền dư nợ ban đầu trừ đi số tiền đã trả ngân hàng. Với cách tính trên, số tiền lãi phải trả sẽ giảm dần và lãi của lần trả nợ sau sẽ thấp hơn lãi của kỳ trước.
Dư nợ ban đầu
Đây là số tiền mà bạn vay ngân hàng ngay thời điểm khoản vay được giải ngân. Hầu hết các hình thức vay tín chấp hiện nay đều được tính dựa trên dư nợ ban đầu. Với cách tính đó, lãi suất sẽ không thay đổi theo thời gian và số tiền lãi phải trả là bằng nhau ở mọi kỳ trả nợ. Việc bạn trả nợ gốc bao nhiêu cũng sẽ không làm ảnh hưởng đến số lãi phải trả cho ngân hàng.
Dư nợ cuối kỳ
Khái niệm này thường được sử dụng cho thẻ tín dụng. Vậy cách tính của dư nợ là gì? Dư nợ cuối kỳ chính là tổng số tiền được tính từ các giao dịch quẹt thẻ và cả các loại phí phát sinh. Dư nợ này có thể bao gồm cả lãi của các kỳ trước nếu như bạn không thanh toán khoản tiền ở kỳ sao kê trước đúng hạn và đầy đủ.
Phân loại dư nợ
Bên cạnh việc phân loại dư nợ theo hình thức vay, dư nợ tín dụng có thể được chia theo mức độ nợ. Trong đó bao gồm 5 loại:
Dư nợ nhóm 1: Dư nợ chuẩn
Nhóm nợ này sẽ bao gồm các khoản tín dụng được thanh toán trong một thời hạn nhất định và các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày.
Dư nợ nhóm 2: Dư nợ cần chú ý
Các khoản nợ tín dụng đã quá hạn trong vòng 10 – 90 ngày cùng với các khoản nợ được chỉnh lại thời hạn thanh toán sẽ được xếp vào nhóm này
Dư nợ nhóm 3: Dư nợ dưới tiêu chuẩn
Nhóm nợ này bao gồm các khoản nợ quá hạn từ 90 đến 180 ngày và các khoản nợ tuy đã được điều chỉnh kỳ hạn trả tiền nhưng vẫn nợ dưới 90 ngày. Ngoài ra, các khoản nợ được giảm lãi hay miễn lãi do không có đủ khả năng trả cũng được tính vào dư nợ dưới tiêu chuẩn.
Dư nợ nhóm 4: Dư nợ có nghi ngờ
Bao gồm những khoản nợ tín dụng đã quá hạn trong thời gian từ 180 đến 360 ngày, khoản nợ được điều chỉnh kỳ hạn thanh toán nhưng vẫn còn nợ từ 90 – 180 ngày và những khoản nợ được cơ cấu thời gian trả lần thứ hai.
Dư nợ nhóm 5: Dư nợ có nguy cơ bị mất vốn
Đây là nhóm dư nợ nằm ở mức độ nguy hiểm nhất. Dư nợ nhóm 5 bao gồm khoản nợ tín dụng đã quá hạn 360 ngày trở lên, khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu nhưng vẫn quá hạn từ 180 – 360 ngày trở lên, các khoản nợ được cơ cấu thời hạn trả nợ lần hai và cũng quá thời hạn trả nợ cho phép, các khoản nợ cơ cấu thời gian trả nợ lần thứ ba trở lên (kể cả chưa quá hạn hay đã quá hạn).
Nếu dư nợ đã quá hạn thanh toán từ 90 ngày thì sẽ nằm vào nhóm 3 trở lên. Khi đó dư nợ sẽ được xem như là nợ xấu. Công thức phân chia nợ này cũng được áp dụng với cả hình thức vay vốn và chi tiêu qua thẻ tín dụng.
Tác hại của tình trạng dư nợ
Chắc hẳn, ai cũng biết dư nợ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tài chính của mỗi khách hàng. Từ đó khiến các giao dịch liên quan cũng trở nên khó khăn hơn. Vậy tác hại cụ thể của dư nợ là gì?
- Khi các khoản nợ đã quá kỳ hạn thanh toán nhưng người đi vay vẫn chưa thanh toán, ngân hàng sẽ áp một khoản phí phạt trả chậm. Mức phí này dao động trong khoảng từ 5 đến 6% tổng dư nợ mà khách hàng có.
- Người mang dư nợ sẽ không thể tham gia vay vốn tại ngân hàng cho các khoản vay tiền mặt, vay tín chấp và cả vay tiêu dùng.
- Với những đối tượng khách hàng có dư nợ, thẻ tín dụng cũng sẽ bị vô hiệu hóa và không thể dùng được nữa.
- Ngay cả lúc đã thanh toán đầy đủ dư nợ, bạn cũng cần thời gian rất lâu để chờ các khoản vay được phê duyệt.
- Trong trường hợp sử dụng tài sản đảm bảo khi làm thẻ tín dụng, cũng có thể bạn sẽ bị tịch biên phần tài sản này.
Cách thanh toán dư nợ
Vậy làm thế nào để thanh toán các khoản dư nợ? Đây là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt là với những ai có ý định vay vốn. Hiện nay, các ngân hàng thương mại đang áp dụng 4 hình thức thanh toán dư nợ tín dụng. Dưới đây là các cách thanh toán dư nợ là gì. Dựa vào tính chất của mỗi cách, bạn có thể lựa chọn phù hợp nhất.
Nộp tiền mặt tại các ngân hàng
Đây là hình thức thanh toán dư nợ bằng cách đến trực tiếp điểm giao dịch gần nhất của ngân hàng mà bạn tiến hành vay vốn. Sau đó nộp tiền tại các quầy giao dịch, in sao kê số dư nợ còn lại và hoàn tất quá trình thanh toán.
Thanh toán dư nợ thông qua giấy sec
Trả dư nợ qua Sec hay ủy nhiệm chi cũng là cách thanh toán dư nợ tín dụng. Đối với các doanh nghiệp, bạn chỉ cần ký tờ Sec hoặc kế toán làm ủy nhiệm chi là đã có thể thanh toán dư nợ. Hình thức thanh toán này khá phổ biến ở các nước phương Tây. Tuy nhiên tại Việt Nam thì chưa phát triển lắm.
Thanh toán bằng thẻ ghi nợ
Một cách nhanh chóng, đơn giản nữa để thanh toán dư nợ là tiến hành chuyển khoản từ các thẻ khác sang thẻ ghi nợ. Bạn có thể thực hiện giao dịch tại các điểm giao dịch của ngân hàng hay tại các cây ATM. Hiện nay, chỉ cần dùng các kênh ngân hàng thương mại điện tử, bạn vẫn có thể thanh toán dư nợ như bình thường.
Ghi nợ tự động
Đối với phương thức thanh toán này, bạn chỉ cần đăng ký dịch vụ ghi nợ tự động. Khi đó các ngân hàng sẽ tiến hành trích khoản tiền cần thanh toán từ tài khoản của bạn cho đến khi hết số dư để thanh toán dư nợ. Sau khi trả xong, ngân hàng sẽ gửi thông báo về điện thoại. Thanh toán qua ghi nợ tự động vừa không tốn thời gian vừa có thể thanh toán dư nợ đều đặn.
Một vài lưu ý khi có dư nợ tín dụng
Những rủi ro từ dư nợ tín dụng có thể đem lại rất nhiều hệ lụy cho khách hàng. Chính vì thế để tránh những rủi ro không đáng có xảy ra, bạn nên tìm hiểu thật kỹ dư nợ là gì và tình trạng dư nợ hiện tại của mình như thế nào. Ngoài ra, để có thể “đối phó” tốt với dư nợ, bạn cũng cần chú ý:
- Luôn bảo mật thông tin về thẻ tín dụng của mình và hạn chế thanh toán trực tuyến bằng thẻ điện tử tại các máy tính công cộng.
- Tìm hiểu kỹ thông tin ưu đãi của ngân hàng dành cho thẻ tín dụng của bạn.
- Chú ý đến các khoản phí phải trả, bao gồm phí thường niên, phí phát sinh, phí ứng tiền hay các chi phí quản lý giao dịch,…
- Không nên sử dụng thẻ tín dụng để rút tiền mặt.
- Đặc biệt lưu ý cần phải thanh toán dư nợ đúng hạn.
Qua những thông tin được chia sẻ ở trên, hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ hơn về dư nợ là gì? Cách phân chia các loại dư nợ như thế nào và những hậu quả khó lường khi để dư nợ quá hạn. Chính vì thế, khi sử dụng các dịch vụ cho vay vốn hay vay thế chấp, bạn nên lưu ý đến tình hình dư nợ của mình nhé.
