Cổ phiếu là hình thức kinh doanh được nhiều người biết đến và tham gia. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm được hình thức kinh doanh này.
Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc cổ phiếu là gì? Có bao nhiêu loại cổ phiếu? Cách kiếm lợi nhuận từ cổ phiếu như thế nào? Cho bạn tham khảo nhé!
Nội dung chính
Cổ phiếu là gì ?
Cổ phiếu là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả giấy chứng nhận số tiền mà nhà đầu tư góp vốn vào công ty phát hành. Các công ty đại chúng bán cổ phiếu thông qua một sàn giao dịch chứng khoán, các nhà đầu tư sau đó có thể mua và bán các cổ phiếu này.
Việc bán cổ phiếu giúp công ty phát hành có thể huy động vốn để đầu tư vào công việc kinh doanh. Đối với nhà đầu tư, họ hy vọng cổ phiếu là kênh để gia tăng giá trị và lợi nhuận vượt qua mức lạm phát theo thời gian.
Các công ty chứng khoán phát hành cổ phiếu và cho phép các chủ sở hữu cổ phiếu sở hữu một phần của công ty. Quyền sở hữu của cổ đông trong công ty cổ phần tương ứng với số lượng cổ phần mà cổ đông nắm giữ. Vì vậy, cổ phiếu còn được gọi là chứng khoán vốn.
Phân loại cổ phiếu
Dựa trên quyền lợi của người nắm giữ
Quyền sở hữu cổ phiếu mang lại cho bạn một số quyền lợi nhất định và những quyền đó có thể khác nhau tùy thuộc vào loại cổ phiếu mà bạn sở hữu. Dựa vào quyền lợi của người nắm giữ có thể chia ra thành cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Cụ thể:
Cổ phiếu phổ thông
Hay còn gọi là cổ phiếu thường là loại cổ phiếu có thu nhập phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của công ty. Ngoài ra, loại cổ phiếu này còn được gọi với nhiều tên khác như: cổ phần, chứng quyền hoặc vốn chủ sở hữu.
Đặc điểm của cổ phiếu phổ thông gồm:
+ Người sở hữu cổ phiếu phổ thông được phép tham gia họp Đại hội đồng cổ đông, được bỏ phiếu biểu quyết các quyết định quan trọng của công ty, được quyền bầu cử và ứng cử vào Hội đồng Quản trị của công ty.
+ Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông không được quyền rút vốn ra khỏi công ty, nhưng được quyền chuyển nhượng sở hữu cổ phần đó cho người khác.
+ Loại cổ phiếu này không có thời hạn hoàn trả vì đây không phải là khoản nợ đối với công ty.
+ Cổ phiếu phổ thông có thể chuyển đổi thành các loại cổ phiếu khác.
+ Cổ phiếu phổ thông có khả năng mang lại lợi nhuận cao bởi nó có độ rủi ro nhất định. Nếu trong trường hợp công ty phá sản và phải thanh lý.
Khi đó, người nắm giữ cổ phiếu phổ thông sẽ là người chịu trách nhiệm đối với những khoản nợ trong phạm vi góp và được phân chia giá trị tài sản còn lại sau khi công ty đã trả xong nợ và thanh toán cho các cổ đông ưu đãi.
Các hình thức giá trị của cổ phiếu thường:
+ Mệnh giá:
Mệnh giá của cổ phiếu phổ thông là giá trị mà công ty cổ phần ấn định cho một cổ phiếu và được in trên mỗi cổ phiếu, thể hiện số tiền mà công ty phát hành thu được trên mỗi cổ phiếu phát hành ra.
Mệnh giá cổ phiếu được sử dụng để ghi trên sổ sách kế toán của công ty và là cơ sở để xác định số cổ tức mà mỗi cổ đông nhận được dựa trên số lượng cổ phiếu nắm giữ.
Mệnh giá cổ phiếu chỉ có ý nghĩa khi công ty phát hành cổ phiếu thường lần đầu ra công chúng. Nó không có ý nghĩa khi cổ phiếu đã được giao dịch trên sàn chứng khoán vì khi đó, giá trị cổ phiếu liên quan đến giá trị thị trường của cổ phiếu đó.
Giá trị sổ sách cổ phiếu thường:
+ Trường hợp công ty chỉ phát hành cổ phiểu phổ thông: thì giá trị sổ sách của cổ phiếu phổ thông được xác định bằng cách lấy vốn chủ sở hữu hoặc tổng giá trị tài sản thuần chia cho tổng số cổ phiếu thường đang lưu hành.
+ Trường hợp công ty phát hành cả cổ phiếu ưu đãi: Giá trị sổ sách sẽ được xác định bằng cách lấy tổng giá trị tài sản thuần trừ đi giá trị cổ phiếu ưu đãi sau đó mới chia cho cổ phiếu thường đang lưu hành.
Giá trị thị trường:
Là giá trị thị trường hiện tại của cổ phiếu phổ thông được thể hiện trong giao dịch cuối cùng được ghi nhận. Giá thị trường của cổ phiếu được xác định bởi quan hệ cung – cầu trên thị trường, là mức giá mà người bán sẵn sàng bán và người mua sẵn sàng trả để mua nó.
Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong một công ty, đồng thời, cho phép người nắm giữ cổ phiếu này được hưởng một số quyền lợi ưu tiên so với cổ phiếu thường. Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi được gọi là cổ đông ưu đãi của công ty.
Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi:
+ Được quyền nhận cổ tức trước các cổ đông thường
+ Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi được xác định trước và thường được tính bằng tỷ lệ phần trăm cố định so với mệnh giá của cổ phiếu hoặc bằng số tiền nhất định đã được in trên mỗi cổ phiếu.
+ Cổ phiếu ưu đãi không được tham gia bầu cử, ứng cử vào HĐQT và quyết định những vấn đề quan trọng của công ty.
+ Mệnh giá của cổ phiếu ưu đãi có ý nghĩa hơn so với mệnh giá của cổ phiếu phổ thông vì nó là căn cứ để cổ tức và căn cứ để hoàn lại vốn khi công ty thanh lý hoặc giải thể.
+ Khi công ty thanh lý hoặc giải thể, cổ đông ưu đãi được thanh toán sau trái chủ và trước cổ đông phổ thông.
Phân loại cổ phiếu ưu đãi:
+ Cổ phiếu ưu đãi tích lũy: Khi công ty khó khăn có thể thanh toán 1 phần cổ tức hoặc tích lũy lại.
+ Cổ phiếu ưu đãi không tích lũy: Khi công ty khó khăn không được trả cổ tức.
+ Cổ phiếu ưu đãi tham dự: Là cổ phiếu mà cổ đông nắm giữ ngoài cổ tức ưu đãi theo quy định còn được hưởng thêm phần quyền lợi tức phụ trội khi công ty kinh doanh có lợi nhuận cao.
+ Cổ phiếu ưu đãi không tham dự: Là cổ phiếu mà cổ đông nắm giữ chỉ được hưởng cổ tức ưu đãi, ngoài ra không có thêm quyền lợi nào khác.
+ Cổ phiếu ưu đãi có thể mua lại: Là loại cổ phiếu công ty có quyền thu hồi lại.
+ Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành các loại chứng khoán khác.
Phân loại dựa trên tình trạng lưu hành
+ Cổ phiếu được phép phát hành
Cổ phiếu được phép phát hành là tổng số cổ phiếu đăng ký phát hành để huy động vốn và được ghi trong điều lệ công ty. Đây là số cổ phiếu tối đa của một công ty được phép phát hành kể từ lúc bắt đầu thành lập cũng như trong suốt quá trình hoạt động.
Trong trường hợp công ty muốn phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn thì phải được đa số cổ đông bỏ phiếu tán thành và phải sửa đổi lại điều lệ công ty. Công ty phát hành thêm cổ phiếu phải thực hiện báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
+ Cổ phiếu đã phát hành
Cổ phiếu đã phát hành là cổ phiếu mà công ty được chào bán ra cho các nhà đầu tư trên thị trường và công ty đã thu về toàn bộ số tiền bán cổ phiếu đó.
+ Cổ phiếu quỹ
Là cổ phiếu được giao dịch trên thị trường và được chính tổ chức phát hành mua lại bằng nguồn vốn của mình.
Doanh nghiệp mua lại cổ phiếu của mình có thể hủy ngay, giữ để bán lại hoặc hủy sau một thời gian.
Có nhiều lý do khiến doanh nghiệp mua lại cổ phiếu của chính mình, đó có thể là do doanh nghiệp dư tiền và tạm thời có nhu cầu sử dụng hiệu quả. Rút bớt cổ phần đang lưu hành sẽ giúp cho giá trị thu nhập trên mỗi cổ phần tăng lên.
+ Cổ phiếu đang lưu hành
Là cổ phiếu đã phát hành và đang được lưu hành trên thị trường do các cổ đông nắm giữ. Cổ đông phiếu lưu hành được xác định như sau:
Số cổ phiếu đang lưu hành = số cổ phiếu đã phát hành – số cổ phiếu quỹ.
+ Cổ phiếu chưa phát hành
Là cổ phiếu mà công ty chưa bao giờ bán ra cho các nhà đầu tư trên thị trường.
Phân loại dựa trên hình thức cổ phiếu
+ Cổ phiếu vô danh
Là cổ phiếu ghi tên người sở hữu, loại cổ phiếu này được chuyển nhượng tự do mà không cần thủ tục pháp lý.
+ Cổ phiếu ghi danh
Là loại cổ phiếu có ghi tên người sở hữu trên tờ cổ phiếu. Cổ phiếu ghi danh phải đăng ký tại cơ quan phát hành và phải được HĐQT của công ty cho phép mới được chuyển nhượng.
Phân loại theo tình trạng niêm yết
+ Cổ phiếu chưa niêm yết
Là những cổ phiếu đã được phát hành nhưng chưa niêm yết và giao dịch tại các trung tâm giao dịch chứng khoán. Các công ty giao dịch trên sàn OTC thường nhỏ vì họ không đáp ứng được các yêu cầu niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán.
+ Cổ phiếu niêm yết
Là cổ phiếu đã được niêm yết và giao dịch trên các sàn chứng khoán. Loại cổ phiếu này có tính thanh khoản cao, tiềm năng tăng trưởng tốt và ít rủi ro hơn.
Cách kiếm lợi nhuận từ chứng khoán
Có thể nói, cổ phiếu là kênh đầu tư mang lại nhiều rủi ro hơn so với các hình thức như gửi tiền tiết kiệm ngân hàng, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, nhưng ngược lại cổ phiếu giúp gặt hái được những phần thưởng cao hơn. Thường nhà đầu tư chứng khoán có thể kiếm lợi nhuận theo 2 cách sau:
+ Nếu giá cổ phiếu tăng lên trong thời gian họ sỡ hữu nó, và nó bán với giá cao hơn số tiền họ đã mua nó.
+ Thông qua cổ tức, bởi cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc bằng tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty cổ phần sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ về tài chính.
Trên đây chúng tôi vừa chia sẻ những thông tin về chứng khoán và các hình thức kiếm lợi nhuận chứng khoán cho bạn tham khảo. Hy vọng đã giúp bạn có thêm kinh nghiệm để đầu tư hiệu quả và thu về lợi nhuận lớn đối với loại hình kinh doanh này nhé.
Chúc bạn thành công!
